Codeïnefosfaat is een medicijn dat vaak wordt voorgeschreven voor het verlichten van matige pijn en het onderdrukken van hardnekkige hoest. Het behoort tot de groep opioïden, een categorie geneesmiddelen die inwerken op het centrale zenuwstelsel. Door zijn kalmerende werking kan codeïnefosfaat ook slaperigheid veroorzaken, wat voor sommige mensen een bijkomend voordeel lijkt wanneer ze moeite hebben om in slaap te vallen.

Toch is het belangrijk om te begrijpen dat codeïnefosfaat primair bedoeld is als pijnstiller en hoestonderdrukker. Het gebruik ervan specifiek om te slapen is doorgaans niet aanbevolen vanwege mogelijke risico's en bijwerkingen.

Hoe codeïnefosfaat slaap beïnvloedt

Het effect van codeïnefosfaat op slaap hangt nauw samen met zijn werking op het zenuwstelsel. Het middel heeft een dempende werking, wat betekent dat het de activiteit van het zenuwstelsel vermindert. Dit kan helpen bij het inslapen, vooral als pijn of een aanhoudende hoest je nachtrust verstoort. Voor sommige mensen kan dit een tijdelijk hulpmiddel zijn om de slaap te verbeteren.

Toch is de kwaliteit van de slaap die door codeïnefosfaat wordt opgewekt vaak minder goed dan die van natuurlijke slaap. Onderzoek toont aan dat opioïden zoals codeïnefosfaat een negatieve invloed kunnen hebben op de slaapstructuur. Het kan de diepe slaap en REM-slaap – de meest herstellende slaapfases – verminderen, wat resulteert in een minder uitgeruste en energieke start van de dag. Bovendien kan overmatige slaperigheid overdag optreden, wat je dagelijkse functioneren kan verstoren.

De risico's van langdurig gebruik

Hoewel codeïnefosfaat op korte termijn kan helpen bij slaapproblemen, brengt langdurig gebruik aanzienlijke risico's met zich mee. Een van de grootste zorgen is het ontwikkelen van een tolerantie: je lichaam went aan het medicijn, waardoor je steeds hogere doseringen nodig hebt om hetzelfde effect te bereiken. Dit kan leiden tot afhankelijkheid, wat het stoppen met het middel moeilijker maakt.

Daarnaast kan plotseling stoppen met codeïnefosfaat ontwenningsverschijnselen veroorzaken, waaronder slapeloosheid, rusteloosheid en zelfs angst. Dit maakt het middel minder geschikt als langdurige oplossing voor slaapproblemen. Andere bijwerkingen, zoals ademhalingsdepressie, kunnen zelfs gevaarlijk zijn, vooral tijdens de slaap.

Mogelijke alternatieven voor een betere nachtrust

Als je moeite hebt om goed te slapen, zijn er alternatieven die minder risico's met zich meebrengen dan codeïnefosfaat. Het verbeteren van je slaaphygiëne is een goed startpunt. Dit omvat bijvoorbeeld het creëren van een vaste bedtijdroutine, het vermijden van cafeïne en schermgebruik in de uren voor het slapengaan, en het zorgen voor een rustige, donkere slaapkamer.

Daarnaast kan het nuttig zijn om de onderliggende oorzaken van je slaapproblemen aan te pakken. Als pijn de boosdoener is, kunnen andere pijnstillers of fysiotherapie verlichting bieden. Bij stress of angst kan cognitieve gedragstherapie (CBT) voor slapeloosheid een effectieve aanpak zijn.

Voor mensen die medicatie nodig hebben, zijn er specifieke slaapmiddelen zoals melatonine of middelen uit de benzodiazepinegroep die beter geschikt zijn. Deze moeten echter altijd worden gebruikt onder begeleiding van een arts.